B?nh Án Xu?t Huy?t Gi?m Ti?u C?u Mi?n D?ch
B?nh nhân nam, 31 tu?i
Ch?n ?oán: Xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch
I. H?I B?NH
1. Lý do vào vi?n: ch?y máu m?i
2. B?nh s?:
B?nh nhân phát hi?n b?nh t? n?m 7 tu?i v?i bi?u hi?n ch?y máu m?i t? nhiên nhi?u l?n trong ngày (3-4 l?n/ngày), máu ?? t??i, m?i l?n ch?y ra l? m?i ngoài s? l??ng ít, kèm theo có ch?y máu chân r?ng lúc ?ánh r?ng, xu?t huy?t d??i da t? nhiên và sau va ch?m ? tay, chân và thân mình, ?i ngoài phân ?en mùi th?i kh?m, nhão nh? bã cà phê, không s?t, ngoài ra không có tri?u ch?ng gì khác. Vào a7 – vi?n 103, t?i ?ây ???c khám, làm xét nghi?m ch?n ?oán là xuy?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch, ?i?u tr? b?nh ?n ??nh.
T? ?ó ??n này b?nh tái phái t?ng ??t v?i bi?u hi?n các tri?u ch?ng trên: ?i?u tr? tai a7 -103 2 l?n n?a: n?m 2000, 2010.
Kho?ng 2 tu?n nay, xu?t hi?n ch?y máu m?i, máu ?? t??i, s? l??ng ít, ?i ngoài phân ?en nhão nh? bã cà phê, mùi th?i kh?m. Ngoài ra không có tri?u ch?ng nào khác. Vào a7-103 ngày 07/06/2012 trong tình tr?ng
– M?ch: 80; HA: 100/70
– Không s?t, t?n s? th?: 18
???c khám, làm các xét nghi?m ch?n ?oán: xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch. ?i?u tr?: corticoid, t?ng s?c b?n thành m?ch, b?o v? niêm m?c d? dày.
Hi?n t?i ngày th? 4 sau ?i?u tr?: h?t ch?y máu m?i, ?i ngoài phân thành khuôn, ?au t?c vùng th??ng v?, không có tri?u ch?ng khác, ?n ng? t?t.
3. Ti?n s?:
– B?n thân: kh?e m?nh
– Giai ?ình: không cai b? b?nh máu và c? quan t?o máu
[adinserter block=”6″]
II. KHÁM B?NH
1. Toàn thân
Ý th?c t?nh, ti?p xúc t?t
Th? tr?ng trung bình, BMI = 18,5 (45kg, 1m55), da niêm m?c bình th??ng, không xu?t huy?t. Nghi?m pháp dây th?t (+)
2 chi d??i không phù. Không s?t.
H?ch ngo?i vi không s?ng ?au, tuy?n giáp không s? th?y
2. Tu?n hoàn
M?m tim ??p ? liên s??n VI ???ng gi?a ?òn trái.
Ti?ng T1, T2 rõ.
Không có ti?ng tim b?nh lý
Nh?p tim ??u 80 l?n/phút, HA: 120/70mmHg
3. Hô h?p
L?ng ng?c cân ??i, nh?p th? ??u, 18 l?n/phút Rì rào ph? nang 2 ph? tr??ng rõ.
Không có ran
4. Tiêu hóa
B?ng m?n, ?n các ?i?m ngo?i khoa xu?t chi?u thành b?ng không ?au ?n ?i?m th??ng v? ?au.
Gan, Lách không s? th?y.
Không có tu?n hoàn bàng h?, không có gõ ??c vùng th?p
5. Th?n – ti?t ni?u
2 h? th?n không c?ng g?
Ch?m th?n (-), b?nh b?nh th?n (-), rung th?n (-)
6. Th?n kinh
HCMN (-), 12 ?ôi dây th?n kinh s? não hi?n t?i không có d?u hi?u b?nh lý
7. C? quan khác
??ng t? 2 bên ??u, 2ly, ph?n x? ánh sáng (+) Niêm m?c h?ng h?ng, 2 amydal không s?ng ?au
8. Các xét nghi?m ?ã làm
– ?i?n tim, siêu âm ? b?ng bình th??ng
– XQ tim ph?i: bình th??ng
– Sinh hóa máu, n??c ti?u bình th??ng
– Công th?c máu lúc vào vi?n:
SLBC: 9 G/l; N: 82,9%
HC: 5,12T/l; HST: 151; HCT: 0,412; o MCV: 85,9; MCH: 29,7; MCHC: 323 o TC: 36,7 G/l
- Công th?c máu g?n ?ây nh?t:
SLBC: 14,8 G/l; N: 63,9%
HC: 4,72T/l; HST: 141; HCT: 0,482;
TC: 51 G/l
– T?y ??: phù h?p trong b?nh lý xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch
- ??i th?: t?y ??
- Vi th?:
- S? l??ng t? bào trong gi?i h?n bình th??ng: 80×103/mm3
- Dòng h?ng c?u t? l? t??ng ??i trong gi?i h?n bình th??ng: 18%
- Dòng b?ch c?u h?t t? l? t??ng ??i và gi? ???c cân ??i gi?a các giai ?o?n
NTB:2%; TTB:2; TB: 15; HTB:15; BC?N:31
- Dòng ??n nhân trong gi?i h?n bình th??ng: 17%
- MTC t?ng sinh trong t?y x??ng
- Không th?y t? bào l? di c?n trong t?y x??ng
[adinserter block=”6″]
III. K?T LU?N
1. Tóm t?t b?nh án
B?nh nhân n? nam 29 tu?i, vào vi?n v?i lý do ch?y máu m?i. B?nh bi?u hi?n 22 n?m nay, tái ?i tái l?i nhi?u l?n. Quá trình b?nh bi?u hi?n v?i các h?i ch?ng và tri?u ch?ng sau
– H?i ch?ng xu?t huy?t.
- Xu?t huy?t t? nhiên d??i da, xu?t huy?t ?a hình thái, ?a v? trí: tay, chân, thân mình
- Xu?t huy?t niêm m?c: ch?y máu m?i, máu ?? t??i, s? l??ng ít. Ch?y máu chân r?ng
- Xu?t huy?t niêm m?c: ch?y máu chân r?ng
- TC: lúc vào 36,7; g?n nh?t: 51G/l.
- Nghi?m pháp dây th?t (+)
– T?y ??: phù h?p trong b?nh lý xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch
- ??i th?: t?y ??
- Vi th?:
- S? l??ng t? bào trong gi?i h?n bình th??ng: 80×103/mm3
- Dòng h?ng c?u t? l? t??ng ??i trong gi?i h?n bình th??ng: 18%
- Dòng b?ch c?u h?t t? l? t??ng ??i và gi? ???c cân ??i gi?a các giai ?o?n
NTB:2%; TTB:2; TB: 15; HTB:15; BC?N:31
- Dòng ??n nhân trong gi?i h?n bình th??ng: 17%
- MTC t?ng sinh trong t?y x??ng
- Không th?y t? bào l? di c?n trong t?y x??ng
– Hi?n t?i ngày th? 4 sau ?i?u tr?: h?t ch?y máu m?i, ?i ngoài phân thành khuôn, ?au t?c vùng th??ng v?, không có tri?u ch?ng khác, ?n ng? t?t
2. Ch?n ?oán:
Xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch
3. Tiên l??ng: t?t
4. H??ng x? trí
– Làm thêm các xét nghi?m
- Xét nghi?m kháng th? ch?ng ti?u c?u
- Xét nghi?m phóng x? ?ánh giá th?i gian s?ng ½ ti?u c?u
- Soi d? dày vì b?nh nhân có ?au t?c vùng th??ng v? => loét d? dày, bi?n ch?ng c?a thu?c
– Nguyên t?c ?i?u tr?
- Li?u pháp corticoid
- Truy?n kh?i ti?u c?u khi b?nh nhân có ch?y máu n?i t?ng, ?e d?a ch?y máu n?ng
– ??n thu?c 1 ngày
- Solumedrol 40mg x 2 l?, tiêm t?nh m?ch ch?m sáng sau ?n
- Demosex 40mg x 2 l?, sáng 1 l?, chi?u 1 l?, tiêm t?nh m?ch ch?m
- Phosphalugel x 3 gói, sáng 1 gói, tr?a 1 gói, t?i 1 gói, u?ng sau ?n 30 phút
- Seduxen 5mg x 1 viên, u?ng t?i tr??c khi ?i ng? 30 phút
[adinserter block=”6″]
CÂU H?I
1. Vì sao ch?n ?oán xu?t huy?t gi?m ti?u c?u
– Lâm sàng:
- Xu?t huy?t t? nhiên
- Xu?t huy?t d??i da ?a hình thái, ?a v? trí
- Kèm theo xu?t huy?t niêm m?c
– C?n lâm sàng:
- CTM: TC gi?m
- T?y ??: MTC t?ng sinh (t?y xanh)
2. Các nguyên nhân gây gi?m ti?u c?u? vì sao ch?n ?oán mi?n d?ch
– Nguyên nhân
- Gi?m ti?u c?u do kháng th? ??ng ch?ng, do truy?n máu khác nhóm ti?u c?u, b?t ??ng nhóm ti?u c?u gi?a m? và con
- Do thu?c và hóa ch?t
- Ch?a rõ c?n nguyên (xu?t huy?t gi?m ti?u c?u mi?n d?ch)
– Ch?n ?oán là XH gi?m ti?u c?u mi?n d?ch vì:
- Kh?i phát b?nh r?t tr? (7 tu?i)
- Không tìm ???c nguyên nhân
- Tr??c ?ó ?i?u tr? nhi?u l?n t?i a7 v?i ch?n ?oán XH gi?m ti?u c?u mi?n d?ch
3. Bi?n ch?ng
- XH l?n c?p tính gây t? vong: XH não, XH tiêu hóa, XH t? cung
- Thi?u máu
4. Tác d?ng c?a corticoid
- ?c ch? s? k?t h?p kháng nguyên – kháng th? (ti?u c?u ?ã b? nhi?m kháng th?)
- B?n v?ng màng ti?u c?u (ti?u c?u ?ã nhi?m kháng th? qua lách,võng n?i mô không b? tiêu di?t)
- ?c ch? ch?c n?ng ?TB
5. Khi nào dùng gama-glubolin mi?n d?ch
- Khi xu?t huy?t ho?c ti?u c?u gi?m n?ng mà li?u pháp corticoid không ??t hi?u qu?
- C? ch? tác d?ng: ?c ch? ng??c feedback
Gama – globulin l?n => c? th? d?ng s?n xu?t các lo?i kháng th?, trong ?ó có kháng th? kháng ti?u c?u => gi?m n?ng ?? kháng th? kháng ti?u c?u
- Dùng li?u cao: 2g/kg/24h – ng??i l?n
0,5g/kg/24h – tr? em
- Truy?n t?nh m?ch 3-4 ngày
6. Ch? ??nh c?t lách khi nào
– Lách là n?i tiêu h?y ti?u c?u c?m nhi?m kháng th?. Lách tham gia vào c? ch? sinh kháng th?
– Ch? ??nh:
- ?ã dùng ??, ?úng li?u l??ng corticoid mà ch?y máu v?n n?ng lên ho?c ph? thu?c corticoid (dùng có k?t qu?, nh?ng khi gi?m li?u ho?c c?t li?u => tái phát)
- G?i là c?t lách nóng: không c?t lách thì ch?t, c?t 50% sông, 50% ch?t
- Chú ý: không c?t lách ? tr? em d??i 6 tu?i
7. Truy?n kh?i ti?u c?u
– Tác d?ng c?m máu t?c th?i
– Ch? ??nh: b?nh nhân có ch?y máu nhi?u, ?e d?a ch?y máu n?ng. vì:
- Ti?u c?u có ??i s?ng r?t ng?n => truy?n vào không có tác d?ng kéo dài
- Truy?n kh?i ti?u c?u vào => ??a kháng nguyên vào, kích thích c? th? sinh kháng th?
– Yêu c?u: l?y kh?i ti?u c?u c?a 1 ng??i cho máu
8. Thu?c ?c ch? mi?n d?ch
– ?ánh vào quá trình phân chia t? bào
– Ch? ??nh khi
- Corticoid không có tác d?ng
- C?t lách không hi?u qu?
- Có ch? ??nh c?t lách, ?i?u ki?n không cho phép c?t
9. Các nguyên nhân gây xu?t huy?t
- Gi?m ch?t l??ng và s? l??ng ti?u c?u
- Gi?m s?c b?n v?ng, t?n th??ng thành m?ch
- R?i lo?n ?ông máu (x? gan)
L?u ý: B?nh án ch? mang tính ch?t tham kh?o