1: Phân bi?t li?t ngo?i vi và li?t TW:
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
| Tri?u ch?ng | Li?t trung ??ng | Li?t ngo?i vi |
| Tr??ng l?c c? | T?ng(c?ng) | Gi?m(nh?o) |
| Rung gi?t bàn chân,bánh chè | Có | Không |
| Khu trú t?n th??ng | H?i tr??c trung tâm ho?c bó tháp | S?ng tr??c t?y s?ng và r? tr??c các dây th?n kinh ngo?i vi |
| Vùng li?t | Lan t?a | Khu trú |
| Ph?n x? gân x??ng | T?ng | Gi?m ho?c m?t |
| Ph?n x? b?nh lý bó tháp | + | – |
| Teo c? | Không | Có |
| Ph?n ?ng thoái hóa ?i?n | Không | Có |
| R?i lo?n c? vòng | Có (?ái d?m cách h?i) | Không |
[/su_spoiler]
2: Phân bi?t t?n th??ng dây VII ngo?i biên và trung ??ng?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
T?n th??ng dây VII trung ??ng là t?n th??ng ph?n trên nhân còn t?n th??ng ngo?i vi là t?n th??ng d??i nhân.
-Nhân v?n ??ng dây VII g?m 2 ph?n :
+ph?n trên (nhân l?ng) chi ph?i v?n ??ng cho ¼ trên c?a m?t cùng bên, nhân này tách 2 nhánh chi ph?i 2 bên m?t
+ph?n d??i(nhân b?ng) chi ph?i v?n ??ng cho ¼ d??i m?t cùng bên, nhân này ch? tách 1 dây chi ph?i cho bên ??i di?n.
Do ?ó li?t trung ??ng s? gây li?t ¼ d??i m?t ??i di?n v?i ? t?n th??ng còn li?t ngo?i vi là li?t ½ m?t cùng bên
-Khi t?n th??ng dây VII trung ??ng:
+ Th??ng có Li?t n?a ng??i cùng bên
+ Không bao gi? ti?n tri?n thành li?t c?ng
-Khi t?n th??ng dây VII ngo?i vi:
+ Li?t n?a m?t
+ D?u hi?u Charles-Bell, Negro, Souques, Pierre-Marie Foix d??ng tính
+ Th??ng t?n th??ng ??n ??c
+ Có th? ch? 1 ph?n ch?c n?ng b? t?n th??ng.
[/su_spoiler]
3: V? trí t?n th??ng dây VII ngoài s? ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-Dây VII có 3 ?o?n là ?o?n trong s?,?o?n trong x??ng ?á và ?o?n ngoài x??ng ?á
–T?n th??ng dây VII ?o?n ngoài s? chính là t?n th??ng ?o?n ngoài x??ng ?á khi dây VII chui qua l? trâm chum ch?y gi?a 2 thúy tuy?n mang tai chia 2 nhánh t?n:
+Nhánh thái d??ng m?t: Chi ph?i v?n ??ng cho c? bám da m?t trên ???ng ngang qua 2 mép ? mi?ng, khi b? li?t m?t không nh?m ???c.
+Nhánh c? m?t : Chi ph?i v?n ??ng cho c? bám da m?t d??i ???ng ngang qua 2 mép ? mi?ng và phân nhánh t?i c? bám da c?.
[/su_spoiler]
4: H?i ch?ng ngo?i tháp là gì ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-R?i lo?n v?n ??ng ngo?i tháp x?y ra khi m?t ch?t d?n truy?n th?n kinh có tên là Dopamin trong não b? phong t?a ho?t ??ng. Nguyên nhân th??ng g?p nh?t là do tác d?ng ph? c?a m?t s? thu?c ch?ng lo?n th?n, ngoài ra còn có th? do các b?nh lý thoái hóa th?n kinh, x? c?ng ??ng m?ch não, viêm não, u não, ch?n th??ng, nhi?m virus, ng? ??c, ho?c th?m chí không rõ nguyên nhân.
Tri?u ch?ng c?a h?i ch?ng ngo?i tháp
–> H?i ch?ng ngo?i tháp có 4 d?ng tri?u ch?ng chính là tri?u ch?ng Parkinson, Dystonia (r?i lo?n tr??ng l?c c?), Akathisia (ng?i không yên) và r?i lo?n v?n ??ng Tardive (múa gi?t).
Tri?u ch?ng Parkinson
–> Chúng bao g?m nh?ng tri?u ch?ng r?i lo?n v?n ??ng c? b?n gi?ng nh? trong b?nh Parkinson, vì v?y còn ???c g?i là h?i ch?ng Parkinson do r?i lo?n ngo?i tháp. Nh?ng tri?u ch?ng này g?m có:
– Run: run th??ng g?p nh?t ? tay, nh?ng c?ng có th? x?y ra ? các c? mi?ng d?n t?i run môi.
– C?ng c?: các c? b?p và các kh?p ? tay chân tr? nên c?ng ??, khi?n ng??i b?nh khó ho?t ??ng và di chuy?n.
– Ch?m v?n ??ng: các c? b?p b? c?ng khi?n cho ng??i b?nh v?n ??ng ch?m ch?p, khó nói, khó nu?t và khó bi?u l? c?m xúc trên khuôn m?t (khuôn m?t vô c?m hay m?t n?).
– Khó gi? th?ng b?ng: ng??i b?nh g?p khó kh?n khi gi? th?ng b?ng và không th? ??ng v?ng trên ?ôi chân c?a mình.
Tri?u ch?ng Dystonia hay ph?n ?ng Dystonic:
–> Là tình tr?ng m?t vùng c? b?p trong c? th? ??t nhiên b? c?ng ?? hoàn toàn (?óng b?ng) d?n t?i c?m giác r?t khó ch?u, bu?n b?c và ?au ??n. Dystonia có th? ?nh h??ng ??n t?t c? các c? b?p trong c?th?, bao g?m c? các c? c? (còn g?i là t?t v?o c?), các c? m?t (???c g?i là oculogyric), c? l??i, hàm và th?m chí là c? các c? hô h?p, khi?n ng??i b?nh khó th?.
Ph?n ?ng Dystonic th??ng g?p h?n ? nh?ng ng??i nam gi?i tr? tu?i, khi m?i b?t ??u s? d?ng thu?c ch?ng lo?n th?n.
Tri?u ch?ng Akathisia (ng?i không yên):
–> Tri?u ch?ng Akathisia ???c mô t? b?ng c?m giác b?n ch?n, khó ch?u khi ng?i yên, khi?n ng??i b?nh bu?c ph?i di chuy?n liên t?c. H? có th? ?i t?i ?i lui, b??c ra b??c vào ch? ng?i, hay liên t?c c? xát ho?c ?u ??a ?ùi c?a mình. Akathisia c?ng có th? khi?n ng??i b?nh luôn c?m th?y lo l?ng và không th? th? giãn.
R?i lo?n v?n ??ng Tardive (ch?ng múa gi?t)
–> Là nh?ng c? ??ng b?t th??ng xu?t hi?n ??t ng?t, nhanh, gi?t c?c và không theo quy lu?t nào c? c?a các b? ph?n khác nhau trong c? th?, th??ng g?p ? môi, l??i, m?t, c?, c?ng nh? bàn tay và bàn chân, còn ???c g?i là ch?ng múa gi?t (Choreo-athetosis). Nh?ng tri?u ch?ng này có xu h??ng xu?t hi?n sau vài tháng ho?c th?m chí vài n?m sau khi s? d?ng thu?c ch?ng lo?n th?n, c?ng vì lý do này mà nó có tên là Tardive có ngh?a là “mu?n”.
R?i lo?n v?n ??ng Tardive c?ng có th? xu?t hi?n khi ng??i b?nh ??t ng?t gi?m li?u ho?c b? thu?c ch?ng lo?n th?n.
[/su_spoiler]
5: Nguyên nhân c?a h?i ch?ng th?t l?ng hông?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-Thoát v? ??a ??m c?t s?ng th?t l?ng:
+ Ng??i già
+ Ch?n th??ng ??t ng?t
+ Ch?n th??ng t? t?
+ Thay ??i t? th? ??t ng?t
+ Lao ??ng(mang vác) n?ng
+ Ng?i nhi?u…
-Lao c?t s?ng th?t l?ng
-Ch?n th??ng c?t s?ng th?t l?ng
-Viêm c?t s?ng dính kh?p
-U r? th?n kinh
-U c?t s?ng
-Thoái hóa c?t s?ng th?t l?ng…
[/su_spoiler]
6: Tam ch?ng ti?n ?ình ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
– Chóng m?t.
– Rung gi?t nhãn c?u.
– RL cân b?ng.
[/su_spoiler]
7: Các d?u hi?u c?a h?i ch?ng màng não ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
Tam ch?ng màng não:
+ ?au ??u
+ Nôn v?t
+ Táo bón ho?c/và t?ng c?m toàn thân
Ngoài ra h?i ch?ng màng não có th? th?y:
-T? th? cò súng
-D?u hi?u c?ng gáy(+)
-D?u hi?u Kernig(+)
-D?u hi?u Brudzinski(trên,d??i,mu) (+)
-D?u hi?u v?ch màng não (+)
[/su_spoiler]
8: H?i ch?ng r? th?n kinh?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
H?i ch?ng r? th?n kinh g?m 2 h?i ch?ng:
+H?i ch?ng kích thích r?(c?ng r?)
+H?i ch?ng t?n th??ng r? th?n kinh
[/su_spoiler]
9: D?u hi?u bánh xe r?ng c?a? C? ch?:
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-D?u hi?u bánh xe r?ng c?a: Là khi th?y thu?c th?c hi?n g?p du?i th? ??ng tay chân c?a b?nh nhân ? kh?p g?i,kh?p khu?u và kh?p c? tay thì s? th?y các v?n ??ng g?p du?i ???c th?c hi?n theo t?ng n?c.
– C? ch?:
D?u hi?u bánh xe r?ng c?a th??ng g?p trong tình tr?ng t?n th??ng ngo?i tháp.Ch?c n?ng h? ngo?i tháp là ?i?u ch?nh tr??ng l?c c?,khi có t?n th??ng gây nên r?i lo?n tr??ng l?c c?,?u th? nhóm c? du?i,khi tác ??ng kích thích g?p du?i tay chân thì s? làm t?ng,gi?m tr??ng l?c c? ??t ng?t,làm cho ?ang g?p ho?c du?i t? nhiên b? d?ng l?i(thành n?c-Lúc này do t?ng tr??ng l?c c?) sau ?ó l?i g?p du?i bình th??ng(lúc này gi?m tr??ng l?c c?)
[/su_spoiler]
10. D?u hi?u g?p dao díp? C? ch?:
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-D?u hi?u g?p dao díp: Là khi th?y thu?c th?c hi?n g?p du?i th? ??ng tay chân b?nh nhân ? kh?p g?i, kh?p khu?u và kh?p c? tay thì khi m?i g?p ho?c du?i th?y c?ng sau ?ó ti?p t?c s? th?y d? dàng
-C? ch?:
D?u hi?u g?p dao díp th??ng g?p trong t?n th??ng bó tháp. Ch?c n?ng h? tháp là chi ph?i cho ho?t ??ng c?(s?c c?) ?u th? nhóm c? g?p. Khi có t?n th??ng bó tháp thì t?n th??ng nhóm c? g?p, làm gi?m ho?c m?t s?c c? nhóm c? này trong khi làm t?ng tr??ng l?c nhóm c? du?i, nên khi m?i g?p ho?c du?i thì khó, khi g?p ho?c du?i v??t qua ho?t ??ng nhóm du?i thì th?y s? d? dàng.
[/su_spoiler]
11. T? ch?ng Parkinson ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
– Run
– C?ng ??
– Thi?u ??ng
– R?i lo?n t? th?
[/su_spoiler]
12. D?u hi?u schober + khi nào ? T?i sao l?y m?c là 10 cm, t?i sao giá tr? bình th??ng là 14cm:
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
Ch? s? schober + khi < 14/10 cm
L?y m?c 10 cm do 10 cm t??ng ?ng v?i ?? dài c?a 5 ??t s?ng th?t l?ng (Vùng b?n l? có kn di ??ng)
Giá tr? bình th??ng là 14 do 5 ??t s?ng t??ng ?ng v?i 4 ??a gian ??t s?ng mà m?i ??a gian ??t có kh? n?ng giãn t?i ?a là 1 cm.
[/su_spoiler]
13. B?nh nhân nh? th? nào thì không th?c hi?n ???c schober ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
Không th?c hi?n ???c schober khi b?nh nhân b? t?n th??ng c?t s?ng t?y s?ng, b?nh nhân b? gù, không ??ng th?ng ???c do các b?nh lý ? kh?p g?i, c? vùng ?ùi, chân….
[/su_spoiler]
14. T?n th??ng v? trí nào thì có t?n th??ng cùng bên v?i ? t?n th??ng ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
Khi t?n th??ng ti?u não thì t?n th??ng cùng bên v?i ? t?n th??ng do các ???ng d?n truy?n b?t chéo 2 l?n tr??c khi ??n ti?u não.
[/su_spoiler]
15. R?i lo?n phân ly c?m giác là gì ? Ví d? ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
R?i lo?n phân ly c?m giác là tình tr?ng trên 1 vùng c?a c? th?, c?m giác này còn nh?ng c?m giác khác b? r?i lo?n.
VD : R?i lo?n c?m giác ki?u Tabet : trên 1 vùng da c?m giác sâu m?t, c?m giác nông và nhi?t ?? v?n còn.
R?i lo?n c?m giác ki?u r?ng t?y :Trên 1 vùng da c?m giác nông và nhi?t ??m?t nh?ng c?m giác sâu v?n còn.
[/su_spoiler]
Chúc các b?n h?c t?p t?t ! Các câu ti?p theo
16. T?n th??ng rãnh liên bán c?u 2 bên trong h? li?t thì gây li?t g?c chi hay ng?n chi n?ng h?n ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
-Li?t ng?n chi n?ng h?n do quy t?c hình ng??i l?n ng??c,càng lên cao càng chi ph?i vùng ? xa
[/su_spoiler]
17. Gi?i thích tri?u ch?ng c?a h?i ch?ng Brown-Sequard ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
H?i ch?ng Brown-Séquard là m?t h?i ch?ng lâm sàng hi?m do c?t ngang t?y s?ng và ??c tr?ng b?i:
o Y?u cùng bên d??i m?c t?n th??ng
o M?t c?m giác s? nông, rung, s? nh?n c?m c?m giác cùng bên d??i m?c t?n th??ng
o M?t c?m giác nhi?t và c?m giác ?au ??i bên d??i m?c t?n th??ng
o M?t c?m giác d?i h?p hoàn toàn cùng bên t?i m?c t?n th??ng.
| B?NG 5.7 C? ch? gi?i ph?u th?n kinh c?a HC Brown-Séquard | |
| Bi?u hi?n lâm sàng | C? ch? |
| • Y?u cùng bên d??i m?c t?n th??ng
• D?u hi?u neuron v?n ??ng trên |
? T?n th??ng bó v? gai |
| • M?t c?m giác s? nông, rung, nh?n c?m cùng bên d??i m?c t?n th??ng | ? T?n th??ng c?t sau |
| • M?t c?m giác d?i h?p hoàn toàn cùng bên t?i m?c t?n th??ng và m?c c?m giác | ? T?n th??ng bó gai ??i th?, c?t sau +/- t? bào s?ng sau và r? th?n kinh c?m giác |
| • M?t c?m giác ?au và c?m giác nhi?t ??i bên d??i m?c t?n th??ng | ? T?n th??ng bó gai ??i th? (chú ý: t?n th??ng trên m?c b?t chéo t?i m?i m?c t?y, vì v?y thi?u h?t là ??i bên d??i m?c t?n th??ng). |
[/su_spoiler]
18. Phân bi?t h?i ch?ng ti?n ?ình ngo?i vi và ti?n ?ình trung ??ng?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
| HC ti?n ?ình ngo?i vi | HC ti?n ?ình trung ??ng | |
| Chóng m?t | Ki?u xoay tròn | Ki?u b?ng b?nh |
| R?i lo?n cân b?ng | Rõ r?t | M? nh?t |
| Rung gi?t nhãn c?u | Theo chi?u ngang, xoay | Theo chi?u d?c |
| RLTKTV | Rõ ràng | Không rõ |
| ?au ??u | – | + |
| Ù tai | + | – Do có bù tr? c? 2 bên |
| Gi?m thính l?c | + | – |
| TCTK khu trú | – | + |
[/su_spoiler]
19. Trong khám d?u hi?u chuông b?m, l?c ?n nh? th? nào là ?? ?
[su_spoiler title=”Gi?i ?áp” open=”no” style=”fancy” icon=”chevron-circle” anchor=”” class=””]
?n sao cho màu h?ng ? ??u móng tay chuy?n sang màu tr?ng.
[/su_spoiler]
C?m ?n 2 b?n: Anh D?ng và V? Thuý th?c hi?n b? câu h?i này !
